‘Het voelt als een verloren jaar’: de vrouwen die vrezen dat in 2020 hun kans op het moederschap is afgenomen

Door gepauzeerde afspraakjes, verloren jobs en uitgestelde IVF-behandelingen vrezen vele vrouwen dat hun laatste kans om een kind te krijgen verkeken is. Hoe redden ze het?

Zaterdagochtenden zijn het zwaarst. Claudia, een leerkracht, wordt alleen wakker in bed in haar gedeelde appartement. Het weekend strekt zich voor haar uit, een eindeloos zwart gat dat ze zo goed mogelijk moet vullen. Wandelen, tv-kijken, en nog meer wandelen. Soms vindt ze het moeilijk de motivatie te vinden om uit bed te komen. ‘Het klinkt dramatisch,’ zegt Claudia, ‘maar dan lig ik daar te denken: Wat heeft het voor zin om op te staan?’

Ze herhaalt het rekensommetje dat haar al het hele jaar kwelt. Volgende maand wordt ze 34, single, geen stap dichter bij het vinden van een partner om samen een gezin te stichten. Zelfs al zou ze volgend jaar iemand ontmoeten, zou die dan binnen het jaar klaar zijn om aan kinderen te beginnen? Waarschijnlijk niet. Dat kan betekenen dat ze 36 is als ze het nog maar beginnen te proberen. En daar wringt het schoentje: de coronamaatregelen hebben daten zowat onmogelijk gemaakt. ‘Mijn vriendinnen zijn ofwel zwanger of ze hebben kleine kinderen om voor te zorgen,’ zegt Claudia, ‘en ik krijg mannen nog niet zover dat ze online tegen me praten. Het voelt hopeloos.’

Het kan verschrikkelijk eenzaam voelen om middenin een wereldwijde pandemie te worstelen met je vruchtbaarheid, want je kan niet terugvallen op familie en vrienden rond je. ‘Ik ben zelfs jaloers geweest op vriendinnen die IVF ondergaan,’ geeft Claudia toe. ‘Ze lijken nog steeds verder te staan dan ik.’

Cartoon van jonge hoopvolle blonde vrouw

Claudia is één van de vele vrouwen die vrezen dat het coronavirus een einde heeft gemaakt aan hun plannen om kinderen te krijgen, misschien wel voorgoed. Toen COVID-19 in maart over het hele land raasde, sloten IVF-klinieken halsoverkop de deuren. De meeste zouden pas in mei terug opengaan. Ooit standvastige relaties bezweken onder de druk van een wereldwijde pandemie. Daardoor moeten vrouwen van bijna 40, maar met een onvervulde kinderwens, terug op zoek naar een partner. Vrouwen wiens financiële situatie stabiel was voor de pandemie, kwamen plots zonder werk te zitten. Ze konden het zich dus niet meer veroorloven om mama te worden, of toch niet op de korte termijn.

Vruchtbaarheidsbehandelingen hebben op alle vlakken vertragingen opgelopen, zo werden bijvoorbeeld alle niet-dringende behandelingen stopgezet. Hoewel de meeste klinieken nu terug open zijn, is er een lange wachtlijst van patiënten. De klinieken zijn bovendien kwetsbaar voor personeelstekorten door COVID-19.

Voor sommige vrouwen kan die vertraging rampzalig zijn. Een groot probleem is dat sommige patiënten de mogelijkheid kunnen verliezen om hun vruchtbaarheidsbehandeling door de overheid te laten terugbetalen. Door de vertraagde doorverwijzingen overschrijden ze de leeftijdsgrens.

Als je al zo lang aan het wachten bent op een vruchtbaarheidsbehandeling, is elke vertraging beangstigend. ‘We zouden dit jaar zeker met de behandeling begonnen zijn’, zegt Anna, 35, maatschappelijk werkster. Zij en haar man proberen al 6 jaar om kinderen te krijgen, en in die tijd heeft ze 2 miskramen gehad. Nadat ze vorig jaar werden doorverwezen naar een vruchtbaarheidskliniek, kwam Anna te weten dat ze een chromosoomafwijking heeft die herhaaldelijke miskramen veroorzaakt. Om een zwangerschap te voldragen, moet ze een pre-implantatie genetische testing (PGT) ondergaan.

Ze zou in april met de behandeling starten, maar door COVID-19 werden haar afspraken geannuleerd. In november kreeg ze een brief waarin stond dat het nog eens minstens 9 maanden zou duren voordat ze aan de beurt komt. ‘Het voelt als de ene tegenslag na de andere’, zegt Anna. ‘Er is weer een jaar voorbij. Je leven staat constant op pauze terwijl je wacht op de behandeling.’ Maar ze probeert haar zorgen in perspectief te plaatsen. Anna: ‘Ik weet dat er mensen zijn die er slechter aan toe zijn dan ik. Mensen die geen kankerbehandeling konden krijgen. Ik kan een stapje terug zetten en besef dat de fertiliteitsklinieken hun best doen, ook al is het lastig voor mij.’

Alle vertragingen door COVID-19 doen nog een schepje bovenop een periode die op zich al moeilijk en verwarrend is. IVF en geassisteerde voortplanting zijn sowieso al bijzonder moeilijke procedures. Uitstel kan hartverscheurend zijn voor vrouwen die al lang op een wachtlijst staan voor zulke mogelijkheden. Maar er is gewoon geen tijd.

Anna probeert positief te blijven, maar toen ze de brief kreeg van de kliniek, zakte ze ineen. ‘Het ziekenhuisteam is geweldig, en ze doen alles wat ze kunnen. Maar ik heb wel een beetje gehuild.’

Het is niet allemaal kommer en kwel: uit een recente studie bij IVF-patiënten van een kliniek in New York blijkt dat patiënten bij wie hun behandeling werd gepauzeerd door de COVID-pandemie, evenveel kans hebben om een kind te krijgen dan patiënten die geen vertraging hebben opgelopen. De studie werd gepubliceerd in het vakblad ‘Fertility and Sterility’.

Financiële zorgen die COVID-19 met zich meebrengt, slaan bij vele vrouwen ook hun dromen aan diggelen om moeder te worden. ‘Ik heb regelmatig een inzinking. Er wordt veel gehuild,’ zegt Josephine, 39 jaar. Ze stort meestal in op maandagochtend, als haar man opnieuw op z’n werk is, terwijl zij aan haar laptop gaat zitten om de horror van het solliciteren te hervatten. ‘Ik ben al 9 maanden aan het zoeken. Het blijft duren.’ Josephine is een consultant gespecialiseerd in conflictanalyse. ‘Ik heb een nichespecialisme, en de hele sector is omgeschakeld naar omgaan met COVID-19,’ zegt ze.

Zij en haar man waren van plan om dit jaar hun spaargeld aan IVF te besteden, maar nu lijkt dat een onverantwoorde beslissing, aangezien het voor Josephine misschien nog moeilijker zal worden om weer aan het werk te gaan met een baby. Terwijl ze bijna in tranen uitbarst, vertelt ze: ‘Ik ga naar sollicitatiegesprekken met het idee: dit is niet alleen een poging om mijn carrière te redden. Ik probeer een carrière op te bouwen zodat ik een baby kan krijgen.’ Ze zou door de zure appel heen kunnen bijten en de behandeling gewoon betalen, ongeacht waar werksituatie. Maar ze vreest dat dat een stresserende en onzekere zwangerschap zou worden.

Het is een bittere pil om te slikken: een wereldwijde pandemie kost deze vrouwen misschien hun kinderwens. ‘Dit jaar voelt aan als een verloren jaar,’ zegt Claudia. ‘Het lijkt bijna alsof een jaar van mijn leven in stukken uiteen is gevallen, gewoon weggesmolten. En er is geen garantie dat volgend jaar beter wordt. Wat als er weer 6 maanden beperkingen worden opgelegd?’ Josephine probeert zich te focussen op de positieve punten, nu toch nog. Ze zegt: COVID-19 is verschrikkelijk geweest voor mijn carrière, en mijn pogingen om een kind te krijgen, natuurlijk. Maar het heeft mijn relatie met mijn partner wel sterker gemaakt. Ik heb nieuwe vrienden gemaakt – ik ben lid geworden van de plaatselijke COVID-19-praatgroep, waardoor mijn sociale kring is uitgebreid. En ik ben fitter dan ik ooit ben geweest, omdat ik zoveel tijd heb om te sporten.

Ze ademt uit, een diepe zucht, en haar stem klinkt sterker. ‘Ik moet erop vertrouwen dat dit gewoon een rotperiode is,’ zegt ze. ‘Het gaat voorbij, en alles komt goed. Dat moet ik geloven.’

Sommige namen zijn veranderd.

Dit is een vertaling en herwerking van:

Kale, S. (2020, 8 december).‘It feels like a lost year’: the women who fear 2020 has stolen their chance of motherhood.The Guardian. Geraadpleegd op 26 januari 2021 via https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2020/dec/08/it-feels-like-a-lost-year-the-women-who-fear-2020-has-stolen-their-chance-of-motherhood?fbclid=IwAR38GBlRhGhcwLQg_F9ROj08c3uZ6WR1s9maxSJ1ZA1XMvx89Od1zkZ_Jhk

KEDP/DAD3VV/BENL, date of approval 01/2021

Deel deze blog